Παρασκευή 4 Δεκεμβρίου 2009

Overture


Όταν η μουσική συναντά την τέχνη... "Επικίνδυνη" προς παρεξήγηση σκέψη, αλλά ίσως λιγάκι συμβολική ειδικά όταν αναφερόμαστε στη σύγχρονη εποχή. Πολύ σωστά θα πει κανείς: "Μα... η μουσική είναι τέχνη, τέχνη και μουσική δεν είναι ξεχωριστές έννοιες" και συμφωνώ απολύτως. Ανέφερα τη σύγχρονη εποχή, γιατί αυτός είναι ο προβληματισμός μου, κατά πόσο η μουσική σήμερα "πληρεί" τις προϋποθέσεις ώστε να χαρακτηριστεί τέχνη...

Ίσως θα έπρεπε πρώτα να αναζητήσουμε βαθύτερα τη σημασία της έννοιας "τέχνη". Τι είναι πραγματικά η τέχνη; Είναι η εξωτερίκευση και αποτύπωση των συναισθημάτων και του εσωτερικού κόσμου που πηγάζει από τη βαθιά ανάγκη του δημιουργού - καλλιτέχνη; Είναι ο τρόπος να περάσουμε ένα μήνυμα στους άλλους το οποίο ενδεχομένως θα μείνει στην αιωνιότητα; Φυσικά ισχύουν και τα δύο. Μια αναζήτηση στην ελληνική wikipedia μας δίνει τον εξής ορισμό όσον αφορά την τέχνη:

"Τέχνη ονομάζεται το σύνολο της ανθρώπινης δημιουργίας με βάση την πνευματική κατανόηση, επεξεργασία και ανάπλαση, κοινών εμπειριών της καθημερινής ζωής σε σχέση με το κοινωνικό, πολιτισμικό, ιστορικό και γεωγραφικό πλαίσιο στο οποίο διέπονται."

Και επανέρχομαι στον αρχικό μου προβληματισμό σχετικά με την σύγχρονη εποχή όπου παρατηρούμε μια "έκπτωση" στις αξίες, στις διαπροσωπικές μας σχέσεις και φυσικά στην τέχνη που είναι ο καρπός της ανθρώπινης δραστηριότητας. Είναι το χαρακτηριστικό της εποχής μας, που τα θέλουμε όλα πληθωρικά "στο πιάτο", ώστε ξεχάσαμε την γνήσια απόλαυση της μουσικής; Είναι η άκριτη εμπορευματοποίηση που την υποβάθμισε; Είναι η εξειδίκευση της τέχνης γενικά, ώστε να την κατανοούν μόνο οι ειδήμονες αφήνοντας τους υπόλοιπους έξω από αυτήν (η τέχνη για την τέχνη); Η τέχνη χωρίς βάση ή ποιοτικό υπόβαθρο που εξυπηρετεί "φτηνούς" σκοπούς, μήπως δε θα έπρεπε να χαρακτηρίζεται τέχνη;

Σ' αυτό το σημείο να αναφέρω ένα απόφθεγμα του Γκαίτε:

"Η ομορφιά είναι ταυτόχρονα θεμελιώδης αρχή και ύψιστος σκοπός της τέχνης..."

Πιστεύω ότι η ομορφιά της τέχνης (όχι μόνο της μουσικής) μπορεί να γίνει αντιληπτή ακόμα και μέσα από τα πιο απλά πράγματα, ένα ηλιοβασίλεμα, το τιτίβισμα των πουλιών, ο παφλασμός των κυμάτων στη θάλασσα είναι μερικά μόνο από αυτά... Η ομορφιά είναι εκεί και το μόνο που χρειάζεται είναι να στρέψουμε την προσοχή μας, να εμπιστευτούμε τις αισθήσεις μας και να την αντιληφθούμε εκεί που υπάρχει. Δεν είναι τυχαίο μάλιστα που η μουσική είναι τόσο παλιά όσο η γλώσσα. Επειδή ο έναρθρος λόγος δεν ήταν αρκετός από μόνος του να καλύψει την έκφραση όλου του φάσματος των ανθρώπινων σκέψεων και συναισθημάτων, δημιουργήθηκε και ο μουσικός λόγος για να καλύψει ακριβώς αυτό το κενό.

Με αυτές τις σκέψεις λοιπόν, σας καλωσορίζω στο μουσικό μου blog όπου πέρα από σκέψεις και σχόλια, θα κάνω μουσικές / δισκογραφικές προτάσεις δίνοντας παράλληλα και πληροφορίες για τα εκάστοτε έργα. Καλωσήρθατε στο http://organumdivinus.blogspot.com/

4 σχόλια:

  1. Beautiful thoughts. And we need the touch of beauty in any form in our lives today so very much. Good for you.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Authman καλωσόρισες στη blogόσφαιρα! Πολύ ωραίο άρθρο και δυστυχώς τόσο επίκαιρο... και θα συνεχίζει να είναι πολύ φοβάμαι όσο η Τέχνη της μουσικής είναι εγκλωβισμένη στα κυκλώματα των media και για όσο θα αφήνεται έρμαιο της ματαιοδοξίας των ατάλαντων...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Πολύ εύστοχα αυτά που γράφεις. Σηκώνουν πολύ και ωραία κουβέντα. Συμφωνώ μαζί σου αλλα φαίνεται οτι και η μουσική ακολουθεί τη μοίρα της τέχνης το να εκφράζει τα μέσα μας. Κι αν τα μέσα μας έχουν φτάσει σε αδιέξοδο... τότε το εκφράζει κι αυτό. Χτες κιόλας συζητούσα με μερικούς φίλους, (μουσικούς) οτι χρειαζόμαστε απελπιστικά μια καλή γνώση και επίγνωση των κλασσικών. Έναν Μπετόβεν που να μην φεύγει απο τη σκέψη μας μαζί με ένα Μπραμς(να πω)που δεν θα φεύγει απο την καρδιά μας. Χρειαζόμαστε τους κλασσικούς σαν βάση μας. Για να μας μεταγγίσουν όλα αυτά που χάσαμε τον 20ο αιώνα και μετά, όταν κόψαμε το κλαδί που καθόμασταν.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Αυτά που γράφεις, Joseph, μου θυμίζουν την Μουσική Ποιητική του Stravinsky, ένα καταπληκτικό βιβλίο (είναι καταγραφή 6 διαλέξεων του συνθέτη στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ) που αναφέρεται σ' αυτό ακριβώς το θέμα... Λέει ότι είναι ολέθριο να κοπούν τελείως οι ρίζες του μουσικού παρελθόντος (αναφερόταν στη σύγχρονους τότε ατονάλ συνθέτες που δε χρησιμοποιούσαν κανένα απολύτως στοιχείο της τονικής μουσικής), γιατί τότε η σύνθεση δε θα μπορεί να αντέξει στον χρόνο... Ο ίδιος μάλιστα υποστήριζε ότι τα έργα του διατηρούν αυτή τη σχέση και απ' ό, τι φαίνεται, ο χρόνος τον δικαίωσε... Η εργογραφία του θεωρείται αριστουργηματική έως σήμερα...

    ΑπάντησηΔιαγραφή